Dienstweigering en geheimhoudingsplicht notariaat

Belangrijke regels en wijzigingen op komst die van toepassing zijn op notarissen, in het kader van het voorkomen van witwassen en terrorismefinanciering.

1. Vrijstelling van kennisgevingsplicht voor registratie Notarissen die al geregistreerd zijn op grond van de Wet op het notarisambt, hoeven zich niet apart aan te melden als ze activiteiten verrichten die hen tot een 'meldingsplichtige entiteit' maken. Dit betekent dat als zij onder toezicht staan van de wet, ze niet nogmaals een aparte kennisgeving hoeven te doen voor de antiwitwasregels.

2. Doorbreking van de geheimhoudingsplicht Dit is een cruciaal punt voor notarissen. Normaal gesproken hebben notarissen een strenge geheimhoudingsplicht (op basis van artikel 22 van de Wet op het notarisambt). De nieuwe regels bepalen dat notarissen niet langer gebonden zijn aan deze geheimhoudingsplicht in de volgende situaties:

Meldingen aan de Financiële-inlichtingeneenheid (FIE): Wanneer een notaris een vermoeden heeft van witwassen of terrorismefinanciering en dit moet melden aan de FIE, dan mag hij de geheimhoudingsplicht doorbreken.
Toezicht door het Bureau Financieel Toezicht: Voor het toezicht op de naleving van de antiwitwasregels door het Bureau Financieel Toezicht (BFT), zijn notarissen ook niet gebonden aan hun geheimhoudingsplicht.
Naleving van specifieke verplichtingen in de antiwitwasverordening: Voor andere specifieke verplichtingen die voortvloeien uit de antiwitwasverordening, vervalt eveneens de geheimhoudingsplicht.
Informatie delen met andere notarissen (specifieke gevallen): Notarissen mogen informatie delen met andere notarissen als het gaat om het naleven van specifieke bepalingen uit de antiwitwasverordening (artikelen 73, lid 3, 4 en 5, en artikel 75) over het meedelen van informatie en het deelnemen aan partnerschappen voor informatie-uitwisseling.

3. Nieuwe regels voor het delen van informatie over dienstweigering tussen notarissen (Artikel 22a Wet op het notarisambt) Dit is een nieuw voorgesteld artikel dat specifiek gericht is op de uitwisseling van informatie tussen notarissen over situaties waarin een notaris een cliënt heeft geweigerd. Het doel is dat andere notarissen deze informatie kunnen gebruiken bij hun eigen beoordeling:

Notarissen moeten dienstweigering kenbaar maken: Een notaris moet, op een nog te bepalen manier (via een verordening), aan andere notarissen kenbaar maken dat hij een cliënt dienst heeft geweigerd (zoals bedoeld in artikel 21, lid 2 van de Wet op het notarisambt). Dit is bedoeld voor situaties waarin een andere notaris twijfel heeft over de goede bedoelingen van dezelfde cliënt en daardoor ook overweegt dienst te weigeren. Hierbij mogen specifieke gegevens worden verwerkt: voor natuurlijke personen zijn dit naam, voornamen, geboorteplaats en geboortedatum; voor rechtspersonen de rechtsvorm en de naam.
Notarissen moeten onderzoek doen naar dienstweigering: Een notaris moet, ook op een nog te bepalen manier, onderzoeken of een andere notaris eerder dienst heeft geweigerd aan een persoon. Ook dit is bedoeld voor de eigen beoordeling van de notaris bij gerede twijfel aan de goede bedoelingen van de cliënt. Dezelfde persoonsgegevens worden hierbij verwerkt.
Opvragen van informatie na een vastgestelde dienstweigering: Als uit zo'n onderzoek blijkt dat een andere notaris inderdaad dienst heeft geweigerd, dan moet de notaris die de informatie opvraagt (de 'bevragende notaris') die andere notaris bevragen over de geweigerde dienst en de reden daarvan.
Verplichting tot informeren: De notaris die bevraagd wordt (de 'bevraagde notaris') is verplicht om onverwijld te informeren over de geweigerde dienst en de reden van de weigering. Indien nodig mag de bevraagde notaris hierbij persoonsgegevens verstrekken, inclusief gevoelige gegevens zoals bijzondere categorieën van persoonsgegevens en strafrechtelijke persoonsgegevens.
Geheimhoudingsplicht doorbroken voor deze informatie-uitwisseling: Voor de naleving van deze specifieke verplichtingen (kenbaar maken, onderzoeken, bevragen, informeren) zijn notarissen niet gebonden aan hun algemene geheimhoudingsplicht.
Nadere regels volgen per verordening: Verdere details over hoe het bevragen en informeren precies moet plaatsvinden, hoe persoonsgegevens worden verwerkt en welke maatregelen er zijn ter bescherming van grondrechten, zullen in een toekomstige verordening worden vastgesteld.

Bronnen: https://www.internetconsultatie.nl/implementatiewettervoorkomingvanwitwassenenterrorismefinanciering/b1